Zapraszamy Państwa do lektury publikacji na temat uwzględniania zasady gender mainstreaming – czyli polityki równości szans kobiet i mężczyzn – w procesie konsultacji społecznych. Konsultacje w Polsce, jak dotąd, nie cieszą się wielką popularnością, choć jak pokazuje „Raport końcowy z badania efektywności mechanizmów konsultacji społecznych” opracowany przez pracownię badań i innowacji społecznych STOCZNIA oraz MillwardBrown SMG/KRC, doświadczenia są różne.
Tą publikacją chcemy Państwa zachęcić nie tylko do prowadzenia konsultacji w ogóle, ale do prowadzenia takich konsultacji, które będą wrażliwe na płeć, to znaczy będą uwzględniać obecność kobiet i mężczyzn na etapie planowania, realizacji i ewaluacji konsultacji. Wbrew obiegowym opiniom zasada równości szans kobiet i mężczyzn ma duże znaczenie przy planowaniu projektów infrastrukturalnych, które są najczęstszym przedmiotem partnerstw prywatno-publicznych. Kobiety i mężczyźni – ze względu na pełnione role i płeć kulturową – różnią się postrzeganiem problemów i potrzebami, które mają w odniesieniu do miejsc użyteczności publicznej i planowania przestrzeni. Kiedy do perspektywy płci dodamy jeszcze wymiar wieku i niepełnosprawności, wówczas możemy zauważyć mozaikę grup o różnorodnych potrzebach. Aby móc odpowiedzieć na potrzeby tych grup i uwzględnić ich głos w planowaniu projektów, potrzebujemy uwzględnić obecność tych grup w procesie konsultacji społecznych. Warto pamiętać, że osoby niepełnosprawne stanowią 16,3%1 polskiego społeczeństwa. Najwyższy wskaźnik jest w województwie lubelskim i wynosi on 20,3% – oznacza to, że co piąta osoba w tym regionie ma jakiś stopień niepełnosprawności i może doświadczać trudności związanych z barierami w korzystaniu z obiektów czy usług użyteczności publicznej. Według prognoz demograficznych, w ciągu najbliższych 20 lat, w naszym kraju znacząco wzrośnie liczba osób w wieku poprodukcyjnym2. Wyraźna korelacja między wiekiem, a trudnościami w funkcjonowaniu pokazuje, że powinniśmy traktować kwestię dostępności przestrzeni, jako kluczową dla utrzymania aktywności starzejącej się części społeczeństwa.
Niniejsza publikacja zbiera różne badania, doświadczenia oraz dobre praktyki. Z założenia nie opisujemy w szczegółach wszystkich aspektów konsultacji społecznych, ale skupiamy się na tym, co jest istotne z perspektywy realizacji zasady równych szans. Odsyłamy Państwa do innych pozycji, które uszczegóławiają prowadzenie procesów konsultacyjnych, choć bez wyraźnie położonego akcentu na kwestie równościowe.
Co zawiera publikacja
I. Zasada równości szans kobiet i mężczyzn
a. Prawne aspekty gender mainstreaming
b. Dyskryminacja i jej rodzaje
c. Gender mainstreaming w praktyce
d. Gender mainstreaming a partycypacja społeczna
e. Korzyści z uwzględniania gender mainstreaming w konsultacjach społecznych
II. Konsultacje społeczne
a. Praktyczne znaczenie konsultacji społecznych
b. Prawne aspekty konsultacji społecznych
c. Zasady dobrych konsultacji społecznych
d. Konsultacje społeczne – dlaczego się nie udają?
f. Bariery i złe praktyki
g. Przygotowanie konsultacji – najczęściej popełniane błędy
h. Konsultacje: nastawienie urzędników i utrudniające przekonania
III. Uwzględnianie równości szans w konsultacjach społecznych
a. ZASADA 3U równościowych konsultacji:
b. Uznanie – Udział – Uwzględnianie
c. Jak prowadzić konsultacje z równościową perspektywą – wskazówki
IV. Standard minimum równościowych konsultacji – lista sprawdzająca
V. Dodatkowe informacje
a. Lista równościowych organizacji
b. Inspiracje: spis przydatnych publikacji
c. Przydatne strony internetowe