Zrównoważona turystyka

Zgodnie z treścią wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków 2021-2027, VAT może być kosztem kwalifikowalnym w projekcie, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (włączając VAT).

W projektach o wartości przekraczającej 5 mln EUR, VAT może być kwalifikowalny jedynie wówczas, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego.

Należy mieć także na uwadze to, że zgodnie z powszechnie obowiązującymi w Polsce przepisami podatkowymi, beneficjenci podejmujący działalność komercyjną zobowiązani są do zwrotu zrefundowanej w ramach projektu części poniesionego VAT, jeżeli zaistnieją przesłanki umożliwiające odzyskanie tego podatku. Obowiązek odnosi się do całego okresu, w jakim beneficjenci mogą nabyć prawo do odzyskania części poniesionego VAT, zgodnie z art. 91 ustawy o VAT, tj. nawet przez okres 10 lat i nie ogranicza się do okresu trwałości projektu.

Niezależnie od formy wsparcia,  z pomocą publiczną mamy do czynienia, o ile wsparcie:

a) dotyczy przedsiębiorstwa (przedsiębiorcy) w rozumieniu unijnego prawa konkurencji

b) jest przyznawane przez państwo lub pochodzi ze środków państwowych,

c) udzielane jest na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku,

d) ma charakter selektywny (uprzywilejowuje określone przedsiębiorstwo lub przedsiębiorstwa albo produkcję określonych towarów),

e) grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi UE.

a) Przedsiębiorca to każdy podmiot zaangażowany w działalność gospodarczą, niezależnie od jego formy prawnej i źródeł jego finansowania. Co więcej, nie ma znaczenia, czy jest to podmiot nastawiony na zysk czy też nie. Przedsiębiorcą może być również stowarzyszenie czy fundacja, które nie działają z zamiarem osiągania zysku. Należy podkreślić, iż przepisy prawa unijnego znajdują zastosowanie także w odniesieniu do podmiotów sektora publicznego prowadzących działalność gospodarczą, np. jednostek samorządy terytorialnego i ich spółek. Dlatego należy przede wszystkim wziąć pod uwagę, czy wnioskodawca albo którykolwiek z jego partnerów prowadzą taką działalność, która może generalnie podlegać normalnym zasadom gry rynkowej (nawet jeśli w konkretnych warunkach motyw zysku jest wyłączony).

Działalnością gospodarczą, według unijnego prawa konkurencji, będzie zaś (rozumiane bardzo szeroko) oferowanie na rynku towarów bądź świadczenie na nim usług.

W ramach działania 5.1 FEPW przesłanka wystąpi w przypadku jakiejkolwiek sprzedaży towarów lub usług w związku z wykorzystaniem produktów projektu (infrastrukturą, środkami trwałymi, wartościami niematerialnymi i prawnymi, czy nieruchomościami nabytymi w ramach projektu).

b) Dotyczy każdego przypadku gdy środki przekazywane przez organy władzy publicznej szczebla centralnego, regionalnego i lokalnego oraz inne podmioty, którym powierzono rolę operatora środków publicznych.

W ramach działania 5.1 FEPW przesłanka wystąpi zawsze ze względu rodzaj środków oraz sposób ich przyznania.

c) Pomoc stanowi korzyść ekonomiczną, której przedsiębiorstwo nie uzyskałoby w normalnych warunkach: korzyści taką jest wsparcie finansowe o charakterze bezzwrotnym, a także pożyczki i kredyty o preferencyjnym oprocentowaniu, rozłożenie zobowiązań finansowych na raty o niższej niż rynkowa stopie oprocentowania, zwolnienia podatkowe, itp.

W ramach działania 5.1 FEPW przesłanka wystąpi zawsze ze względu na to, że przyznawana pomoc jest pomocą o charakterze bezzwrotnym.

d) Wsparcie ma charakter selektywny: Selektywność polega na tym, że pomoc finansowa jest udzielana konkretnemu podmiotowi, podmiotom danego sektora gospodarki, podmiotom działającym na określonym obszarze lub produkującym bądź handlującym określonymi towarami.

W ramach działania 5.1 FEPW udzielana pomoc ma charakter selektywny i wystąpi w każdym przypadku udzielenia pomocy w formie środków bezzwrotnych, w sytuacji gdy spełniona jest równocześnie przesłanka a). W przypadku gdy Beneficjent / Partner nie prowadzi bezpośrednio działalności, jednak infrastrukturę wykorzystuje inny przedsiębiorca także należy uznać, że pomoc publiczna przynosi korzyść w sposób selektywny określonym przedsiębiorstwom lub kategoriom przedsiębiorstw lub określonym sektorom gospodarki.

Przesłanka nie wystąpi jednak w przypadku gdy zarządzanie obiektem i środkami trwałymi zostało powierzone operatorowi, wybranemu w drodze otwartej procedury:

• po przeprowadzeniu otwartej, przejrzystej, niedyskryminującej procedury, najlepiej w formie otwartego przetargu oraz
• na podstawie umowy o prowadzenie/zarządzanie, która zagwarantuje, że infrastruktura będzie dostępna dla różnych użytkowników i różnych rodzajów działalności.

e) Wpływ na konkurencję i wymianę handlową jest zagadnieniem najtrudniejszym. Należy więc odwrócić problem. Udowodnienie, że dany środek (wsparcie) nie ma wpływu na wymianę handlową w UE jest trudne. Konieczne byłoby bowiem wykazanie, że przedsiębiorca nie posiada na rynku konkurentów lub jego działalność wpływa wyłącznie na rynek lokalny.
Warto jednak zaznaczyć, że wpływ na konkurencję, o którym mowa w kontekście pomocy publicznej, powinien być co najmniej uprawdopodobniony. Bez znaczenia natomiast pozostaje fakt, iż przedsiębiorca nie eksportuje swoich towarów/usług, ponieważ na tym samym rynku (lokalnym/krajowym) mogą one konkurować z analogicznymi produktami pochodzącymi z innych państw. Dla spełnienia tej przesłanki, wystarczy zatem, aby na rynku mogły konkurować ze sobą co najmniej dwa produkty, pochodzące z różnych państw członkowskich.

Przesłanka ma znaczenie wyłącznie w przypadku, gdy wszystkie wcześniejsze przesłanki wystąpią równocześnie. Oznacza to, że w przypadku gdy w wyniku realizacji projektu finansowanego w ramach działania 5.1 FEPW prowadzona będzie działalność gospodarcza bezpośrednio przez Beneficjenta / Partnera lub pośrednio, gdy operator nie będzie wybrany w procedurze konkurencyjnej, a produkt turystyczny będzie stanowił konkurencję dla co najmniej jednego produktu turystycznego występującego w jednym z państw członkowskich UE.

IP FEPW na podstawie pytań nie ocenia kwalifikowalności poszczególnych wydatków. Natomiast to, czy ścieżka rowerowa stanowić będzie produkt turystyczny i koszt zostanie uznany jako zasadnicza część projektu musi wynikać z Koncepcji produktu turystycznego.

Wskazany w pytaniu zakres inwestycji dopuszczony został warunkowo i obwarowany został limitem 15% w odniesieniu do łącznej wartości WSZYSTKICH wydatków kwalifikowanych projektu. Nie oznacza to również, że zasadnicza część projektu, dotycząca infrastruktury bezpośrednio związanej z produktem turystycznym musi stanowić co najmniej 85% wydatków kwalifikowalnych – mogą do nich być bowiem wliczone inne koszty, stanowiące wydatki kwalifikowane np. zakup nieruchomości, wydatki związane z przygotowaniem produktu do wdrożenia czy jego promocją. Dodatkowo, jeśli gmina wskazana w treści pytania planuje złożenie wniosku, proszę o zapoznanie się z treścią odpowiedzi udzielonej do pytania znajdującego się pod poniższym adresem: https://pytania.parp.gov.pl/kategoria/infrastruktura/zrownowazona-turystyka#results-11876.

Punkty w ramach kryterium 27 będą przyznawane zgodnie z opisem zawartym w definicji kryterium (strony 33-35 załącznika nr 1 do Regulaminu wyboru projektów). Dodatkowo informacje na temat sposobu przygotowania wniosku w przedmiotowym zakresie znajdują się na stronach 28-30 Instrukcji wypełniania wniosków (załącznik nr 4 do Regulaminu wyboru projektów).

Możliwości finansowania poszczególnych rodzajów wydatków określa Katalog wydatków kwalifikowalnych (załącznik nr 2 do Regulaminu wyboru projektów). IP FEPW na podstawie pytań nie ocenia kwalifikowalności poszczególnych wydatków. Kwalifikowalność wydatków rozpatrywana jest przede wszystkim z perspektywy ich uzasadnienia i wpisywania się w koncepcję produktu turystycznego. Koncepcję tę ma przygotować i odpowiadać za jej wdrożenie samorząd województwa. W ramach działania 5.1 FEPW wymagane jest stworzenie ponadregionalnego produktu turystycznego (obejmującego co najmniej dwa województwa PW+). Poszczególne jednostki samorządu terytorialnego mogą być partnerami realizującymi zadania wynikające z umowy o partnerstwie, pod warunkiem, że będą się wpisywać koncepcję produktu turystycznego przygotowaną przez samorząd województwa. Także jeśli chodzi o zakres ewentualnych inwestycji, musi on wynikać z przedmiotowej koncepcji, a decyzję co do zasadności wpisania kosztów inwestycji do wniosku podejmuje samorząd województwa.

Zgodnie z definicją kryterium 17 możliwe jest przyznanie 0 lub 1 punktu, przy czym 1 pkt otrzymuje się, gdy projekt został poddany ocenie zgodnie z wymaganiami w zakresie ochrony środowiska:

• i spełnia warunki określone w literach a) – e)

lub

• nie było konieczności przeprowadzenia postępowania ws. wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz złożono stosowne oświadczenie/ opinię/ deklarację RDOŚ uwzględniające/ą zapisy dotyczące Planów zadań ochronnych/ Planów ochrony dla obszarów Natura 2000.

Należy przy tym zauważyć, że analiza środowiskowa związana z oceną rozwiązań alternatywnych powinna być przeprowadzona już na etapie planowania projektu, a nie dopiero/ tylko na etapie pozyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych. Jest to spowodowane faktem, że w trakcie uzyskiwania decyzji adm. mogą pojawić się przesłanki uniemożliwiające realizację projektu w pierwotnie zakładanym schemacie przez Wnioskodawcę/ Beneficjenta.

Tak. IP będzie brała pod uwagę zarówno postanowienia o odmowie wszczęcia postepowania, jak i decyzje skutkujące wydaniem decyzji umarzającej. W każdym przypadku analizowane będą podstawy decyzji/postanowienia oraz ich uzasadnienie.